Boetes, straffen en rijverboden: wat riskeer je als je met alcohol op rijdt?

Rijden onder invloed van alcohol is in België een zware verkeersovertreding en kan leiden tot aanzienlijke boetes, een rijverbod of zelfs een veroordeling voor de politierechtbank. De sancties verschillen naargelang het gemeten alcoholgehalte in de uitgeademde lucht, maar ook het gedrag van de bestuurder en eventuele verzwarende omstandigheden (zoals een ongeval) spelen een rol.

De eerste belangrijke drempel ligt op 0,22 mg alcohol per liter uitgeademde lucht (ongeveer overeenkomend met 0,5 promille in het bloed). Word je betrapt met een alcoholgehalte tussen 0,22 en 0,35 mg/l, dan krijg je een onmiddellijke boete van €179 en een rijverbod van 3 uur. De politie houdt je voertuig ter plaatse of laat je ophalen door een andere bestuurder. Indien je weigert om dit verbod na te leven, riskeer je een zwaardere straf.

Ligt je alcoholgehalte tussen 0,35 en 0,44 mg/l, dan wordt het ernstiger. Je krijgt in dat geval geen onmiddellijke inning, maar een dagvaarding voor de politierechtbank. De rechter kan een geldboete opleggen van €200 tot €2.000 (vermeerderd met opdeciemen) en een tijdelijk rijverbod uitspreken van minstens 8 dagen tot maximaal 5 jaar. In bepaalde gevallen moet je ook opnieuw slagen voor een theoretisch, praktisch, medisch en psychologisch onderzoek voor je opnieuw mag rijden.

Word je betrapt met een alcoholgehalte hoger dan 0,44 mg/l, dan zijn de gevolgen nog zwaarder. Je wordt automatisch gedagvaard, en de rechter kan een boete opleggen tot €16.000 (plus opdeciemen), samen met een verplicht rijverbod van minstens één maand. Bij herhaling kan het rijbewijs zelfs volledig ingetrokken worden. Ook hier kunnen bijkomende voorwaarden opgelegd worden, zoals het volgen van een alcoholslotprogramma of het opnieuw afleggen van rijexamens.

Naast deze grenswaarden geldt ook het begrip “dronkenschap”. Hierbij is niet het meetbare alcoholgehalte doorslaggevend, maar wel de zichtbare toestand van de bestuurder (bijvoorbeeld wankelen, dubbelzien, onduidelijk spreken, overmoedig rijgedrag). Wie dronken is achter het stuur, zelfs bij een relatief laag alcoholgehalte, kan zwaarder gestraft worden op basis van artikel 35 van de Wegverkeerswet.

Indien je onder invloed van alcohol een ongeval veroorzaakt, worden de gevolgen nog ingrijpender. Niet alleen riskeer je een hogere strafmaat voor de rechter, maar ook burgerrechtelijke gevolgen: de verzekeringsmaatschappij kan beslissen om niet tussen te komen en de geleden schade volledig op jou te verhalen. Dit kan gaan over tienduizenden euro’s of meer, afhankelijk van het ongeval.

De Belgische wetgeving is dus streng – en terecht. Alcohol achter het stuur is een risico voor jezelf, je passagiers en andere weggebruikers. De boodschap is duidelijk: zelfs een kleine hoeveelheid alcohol kan leiden tot grote gevolgen.